Last van overgangsklachten zoals opvliegers en stemmingswisselingen? Geen paniek, een overgangsconsulente kan helpen. Marjolein Samplonius en Hanneke Molenaar weten er alles van! Sinds februari werken zij als overgangsconsulenten bij AAYA. “Door samen met de gynaecoloog het Online Overgang Consult aan te bieden willen wij vrouwen in de overgang helpen om deze levensfase happy én healthy door te komen.” Benieuwd naar hun verhaal? Lees dan zeker verder….
Overgangsconsulenten bij AAYA
Marjolein Samplonius is een overgangsconsulente en ervaringsdeskundige met een eigen praktijk aan huis. Ze is geregistreerd als verpleegkundige sinds 1990 en heeft in 2020 haar post-HBO-opleiding als verpleegkundig overgangsconsulent afgerond.
Hanneke Molenaar is overgangsconsulente sinds 2006 en ook ervaringsdeskundige. Ze heeft daarnaast een diploma als orthomoleculair therapeut, voedings- en leefstijlcoach en Oersterk coach behaald. Samen met collega Christel, en de aan AAYA verbonden gynaecoloog Marèse Bulstra heeft ze destijds de menopauze poli opgezet in het Diakonessenhuis in Utrecht. Momenteel heeft ze – naast haar werk bij AAYA -haar eigen praktijk in Houten en ’s-Hertogenbosch en werkt ze samen met twee ziekenhuizen in de regio Utrecht en Brabant.
“AAYA heeft een belangrijk initiatief opgezet om vrouwen in de overgang te kunnen helpen”, zegt Marjolein. “Het is essentieel om vrouwen in de overgang te helpen en te begeleiden, vooral omdat velen van hen actief zijn op de arbeidsmarkt. Het is belangrijk om het gebrek aan kennis over de overgang aan te pakken, zo nodig klachten adequaat te behandelen met hormonale substitutie therapie en ook de jongere generatie bewust te maken.”
Interesse
Marjolein's interesse in het onderwerp ontstond door haar eigen ervaringen met overgangsklachten. Ze ontdekte dat veel vrouwen met dezelfde vraag naar haar toe kwamen. Na haar post-HBO opleiding over de overgang, besloot ze een andere baan te zoeken vanwege het gebrek aan begrip van haar werkgever. En daarin stond ze niet alleen, zo bleek uit een Engels onderzoek dat maar liefst 10% van de vrouwen in de overgang het arbeidsproces verlaat. “Schrikbarend en onnodig”, aldus Marjolein.
Daarentegen was Hanneke nog niet in de overgang toen ze besloot de opleiding te volgen. Ze werkte eerst als dialyseverpleegkundige, maar is uiteindelijk geswitcht nadat ze een opleiding tot overgangsconsulente ontdekte en besloot deze te volgen.
Een dag in het leven van Hanneke bij AAYA
Hannekes eerste client komt om 9:30 uur in de Zoom, maar ze is ruim daarvoor al aanwezig voor de voorbereidingen en het administratieve deel van het consult. Ze neemt de database door en probeert zoveel mogelijk informatie over haar cliënt te verzamelen. Haar doel is om ervoor te zorgen dat cliënten zich op hun gemak voelen. Tijdens het consult stelt ze zoveel mogelijk vragen om een goed beeld van de klachten te krijgen. Op basis hiervan kan ze persoonlijk advies geven. Hanneke neemt de tijd om haar cliënten te leren kennen en legt uit wat de overgang precies inhoudt. Ze wil graag dat haar cliënten het gevoel hebben dat ze begrepen worden. Ze geeft advies op maat, waarbij ze verschillende aspecten behandelt, zoals levensstijl, voeding, suppletie en hormoontherapie.
Andere vrouwen
“Vrouwen op ons spreekuur voelen zich vaak ellendig, weten niet hoe ze met zichzelf om kunnen gaan en herkennen zichzelf soms niet meer. Deze vrouwen kan ik handvatten geven hoe ze met de overgang kunnen omgaan, wat veel duidelijkheid geeft”, aldus Hanneke.
Overgang op de werkvloer
Marjolein geeft ook trainingen over de overgang aan werkgevers en werknemers met als doel meer bewustzijn te creëren (meer weten over AAYA voor bedrijven? Bekijk AAYA Company). Het is essentieel dat zowel werkgevers als werknemers op de hoogte zijn van de impact die de overgang kan hebben op vrouwen op de werkvloer. Veel vrouwen proberen namelijk in stilte met de symptomen van de overgang om te gaan. Ze zijn bang dat hun werk niet meer goed kunnen uitvoeren door verminderde concentratie, oververmoeidheid en vergeetachtigheid.
En dat terwijl uit het rapport van de TNO ‘De overgang: klachten en de invloed op het werk’ blijkt dat 57% van de vrouwen juist heeft aangegeven dat ze willen dat hun leidinggevende op de hoogte is, zodat het bespreekbaar is en er samen oplossingen gevonden kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan: later beginnen, meer frisse lucht, of wat vaker pauze. Maar begrip van de werkgever is het belangrijkste; en dat is ook de reden dat AAYA Overgang Consulten aan bedrijven aanbiedt om hun werknemers te ondersteunen.
Net als de puberteit of een zwangerschap
Hanneke gaf onlangs een workshop aan een groep vrouwelijke leerkrachten met diverse leeftijden; tijdens de workshop gingen de deelnemers met elkaar in gesprek waarbij de jongere leerkrachten vragen stelden aan de oudere. Ze realiseerden zich dat ze elkaar goed kunnen helpen. Een goed begin, maar Hanneke benadrukt dat er meer gesprek en overleg nodig is, zonder negativiteit. De overgang is wat dat betreft volgens haar goed vergelijkbaar met de puberteit of een zwangerschap.
Marjolein merkt op dat vrouwen deels verantwoordelijk zijn voor hun eigen situatie. “Het stigma rond vrouwen in de overgang beïnvloedt hun gedrag en sommigen lijden in stilte zonder hun klachten te uiten. Vrouwen kunnen hard voor zichzelf zijn, terwijl anderen geen idee hebben van de ervaringen van hun medevrouwen. De samenleving legt de lat hoog en verwacht perfectie, waardoor het moeilijk is om toe te geven dat niet alles perfect is.”
En de huisartsen dan?
Hanneke merkt op dat overgangsklachten vergelijkbaar kunnen zijn met symptomen van een burn-out. Huisartsen zijn daarom vaak geneigd te concluderen dat een vrouw overbelast is, aangezien dit vaak voorkomt op deze leeftijd. Maar hoewel huisartsen goed werk leveren, zijn ze niet altijd gespecialiseerd in de overgang.
Marjolein voegt eraan toe dat de overgang ook overlapt met verschillende aandoeningen. Dit is iets om in gedachten te houden, zowel voor meerdere specialismen als voor de vrouw in kwestie op deze leeftijd. Gelukkig hebben huisartsen sinds vorige zomer een aangepaste richtlijn over de overgang, waarin wordt erkend dat dit een levensfase is waar veel vrouwen last van kunnen hebben, en dat er behandelingen beschikbaar zijn.
Doorverwijzing naar een overgangsconsulent
"Sommige huisartsen zetten ons nog steeds in de hoek van de kruidenvrouwtjes, maar dat is niet terecht”, aldus Marjolein. Hanneke heeft zich ook al lang ingespannen om het onderwerp bij huisartsen meer op de kaart te zetten. En eindelijk merkt ze dat er een verandering plaatsvindt. Diezelfde huisartsen die haar eerst niet serieus namen, beginnen vrouwen nu mondjesmaat naar haar door te verwijzen. “We proberen wel duidelijk te maken dat we gecertificeerd zijn en dat we echt kennis van zaken hebben."
Het Online Overgang Consult
Vrouwen die last hebben van overgangsklachten worden vaak snel doorverwezen naar specialisten in de tweede lijn, zoals een menopauzepoli of een gynaecoloog. Dit leidt momenteel tot lange wachtlijsten. Het is een gemiste kans dat er nog zo weinig wordt doorverwezen naar overgangsconsulenten van de VVOC, omdat daar geen wachtlijsten zijn. Bij AAYA is dat gelukkig ook zo, dus je kunt er snel terecht.
Hanneke legt uit: "Wat zo mooi is aan AAYA, is dat we de consulten online kunnen doen. Zo kunnen we heel makkelijk vrouwen in heel Nederland bereiken. Je hoeft hiervoor niet naar onze kliniek te komen (maar dat kan bij AAYA eventueel natuurlijk ook). We doen onze consulten via Zoom. Als tweede vind ik het ook belangrijk dat er een gynaecoloog – Marèse Bulstra – bij betrokken is. Het is belangrijk om een arts te raadplegen. We vormen een team dat de zorg op een holistische manier benadert. We vullen elkaar aan. Marèse bespreekt de testresultaten, kan hormoontherapie voorschrijven en schrijft de recepten; en wij verstrekken informatie en advies."
Aanvullende verzekering en vergoeding
Hanneke zegt dat in de aanvullende verzekering het consult vergoed kan worden. Ze vindt persoonlijk dat de vergoedingen redelijk zijn, maar er is ruimte voor verbetering. Vandaag had ze twee dames die geen aanvullende verzekering hadden.
Marjolein merkt op dat het jammer is dat het Overgang Consult is ondergebracht is in een aanvullende verzekering. “Veel mensen zeggen die op, waardoor we minder toegankelijk zijn. Gelukkig heb je meestal maar twee consulten nodig, dus het blijft nog wel behapbaar.” Goed nieuws: met een verwijzing van de huisarts wordt ook het consultdeel met de gynaecoloog deels vergoed.
Tips van de experts
Marjolein zegt: "Men moet erover praten en openlijk toegeven. Dit helpt bij het doorbreken van het taboe.”
Hanneke adviseert: "Ontspan! Door op welke manier dan ook tot rust te komen, zul je minder last hebben van overgangsklachten. Neem de tijd om te zitten en diep adem te halen. Af en toe pauzeren is ook belangrijk. Daarnaast is het goed om in beweging te blijven en het niet te zwaar op te vatten. Neem de tijd voor jezelf en luister goed naar je lichaam." Hoe? Dat kunnen Marjolein en Hanneke je uitleggen! Nieuwsgierig geworden? Klik hier.