De overgang, een complexe fase waar veel vrouwen mee te maken krijgen, gaat vaak gepaard met een scala aan klachten. In dit artikel staan we stil bij de klacht: osteoporose. Hoewel dit onderwerp wellicht niet meteen de aandacht trekt, kan het vervelende gevolgen hebben voor je gezondheid. Niettemin, er is geen reden tot paniek! Met de juiste aanpak kun je jouw botten versterken en beschermen. Met behulp van essentiële richtlijnen die bijdragen aan het bevorderen van botgezondheid tijdens de overgang. Ben je klaar om jouw botten in optimale conditie te krijgen?
De relatie tussen botontkalking en de overgang
Botontkalking, ook wel bekend als osteoporose, is een aandoening die de breekbaarheid van botten veroorzaakt. Het delicate evenwicht tussen botopbouw en botafbraak wordt verstoord, waarbij het lichaam meer botweefsel afbreekt dan aanmaakt. Gedurende de vroege levensjaren heerst er een gunstige balans, waarbij er meer botweefselproductie dan afbraak is, wat resulteert in sterke en gezonde botten. Helaas keert deze gunstige situatie na het 35e levensjaar om, waardoor botafbraak de overhand neemt.
Vrouwen die de menopauze hebben bereikt, lopen dus een groter risico op het ontwikkelen van osteoporose, wat kan leiden tot botbreuken en langdurige beperkingen in mobiliteit. Studies hebben een verband gesuggereerd tussen verminderde botdichtheid en lage oestrogeenspiegels als gevolg van de menopauze, maar de basis voor dit verband is onduidelijk. Onderzoekers hebben ontdekt dat het eiwit Sema3A een belangrijke rol speelt bij het behouden van gezonde botten, wat wijst op een nieuwe therapeutische benadering voor de behandeling van osteoporose.
Al met al is het behoud van een gezonde botstructuur van belang voor, tijdens en na de overgang. Gelukkig biedt moderne diagnostiek, zoals botdichtheidsmetingen, de mogelijkheid om een diepgaand inzicht te krijgen in de fragiliteit van botten en om preventieve maatregelen te treffen.
Signalen
In het geval van overmatig verlies van botmassa, is het belangrijk om de signalen op tijd te herkennen. In de vroege stadia van botontkalking zijn de symptomen vaak nog subtiel of afwezig. Echter, naarmate de botten aanzienlijk poreuzer worden, kunnen er problemen ontstaan die niet over het hoofd gezien kunnen worden. Voorbeelden zijn:
· Botbreuken, met name in de pols, wervelkolom of heupen.
· Ingezakte wervels, dikwijls gepaard gaand met rug- en spierpijn.
· Een gebogen rug als gevolg van de inzakking van wervels.
· Krimp in lengte als gevolg van wervelinzakking.
· Ongemak in organen als gevolg van verminderde ruimte.
· Verhoogde kans op vallen door een veranderde lichaamshouding.
Het vroegtijdig signaleren van deze tekenen kan van belang zijn om op tijd maatregelen te treffen en verdere complicaties te voorkomen.
Do’s voor ijzersterke botten
Calcium en vitamine D
Versterk je botten tijdens de overgang met voldoende calcium en vitamine D. Uit onderzoek blijft dat calciumrijk voedsel zoals boerenkool, peulvruchten, noten en zaden versterken je botten, terwijl bronnen van vitamine D zoals wilde zalm, haring, makreel, vlees, volvette kaas, eieren en zonlicht de opname van calcium stimuleren.
Beweging voor sterke botten
Uit onderzoek blijkt dat lichaamsbeweging de botmineraaldichtheid licht verbetert en de kans op fracturen licht vermindert. Beweging is dus essentieel voor sterke botten en vermindert de kans op osteoporose. Bij lichaamsbeweging, zoals krachttraining, gaan je botten zich aanpassen aan de belasting en worden ze sterker. Geschikte activiteiten zijn wandelen, hardlopen, tennissen, dansen, tuinieren, roeien, fitness en fietsen. Zwemmen is minder effectief voor botversterking, maar nog steeds goed voor spieren, gewrichten en conditie, zelfs bij osteoporose.
Plantaardige oestrogeen boost voor sterke botten
Fyto-oestrogenen vormen een omvangrijke groep plantaardige stoffen (fytochemicaliën) met geneeskrachtige eigenschappen. Voorbeelden hiervan zijn isoflavonoïden in sojaproducten en lijnzaad, en lignanen in peulvruchten en volkoren ontbijtgranen. Fyto-oestrogenen vertonen een structurele gelijkenis met oestrogeen en kunnen veel van de effecten van dit hormoon nabootsen. Er zijn onderzoeken die aantonen dat een dieet met een hoog gehalte aan fyto-oestrogenen, zorgt voor een lagere incidentie van osteoporose. Meer onderzoek is nodig in de toekomst.
Dont’s voor ijzersterke botten
Naast do’s zijn er natuurlijk ook altijd een aantal dont’s waar je rekening mee moet proberen te houden. Wil je ijzersterkte botten? Probeer dan de onderstaande gewoontes te matigen:
Pas op met alcohol
Het nuttigen van alcohol resulteert in een verhoogd verlies van calcium via de urine, vergelijkbaar met de effecten van cafeïne in dranken zoals koffie, thee, cola, en zoutinname. Over het algemeen wordt aanbevolen om geen alcohol te consumeren, of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.
Roken
Roken is niet alleen schadelijk voor je algemene gezondheid, maar het heeft ook nadelige effecten op je botten. Het versnelt de afbraak van botweefsel en vertraagt tegelijkertijd de opbouw ervan. Hierdoor neemt het risico op botontkalking en osteoporose toe, zowel bij het ontwikkelen als verergeren ervan.
Natuurlijk is ieder mens anders en heeft iedereen zijn eigen leefstijl. Denk je dat je last hebt van botontkalking en/of overgangsverschijnselen? En zou je graag advies willen over je persoonlijke situatie? Kom dan zeker langs in onze kliniek op de Minervalaan. Bij AAYA nemen we uitgebreid de tijd en luisteren we naar jouw persoonlijke klachten. Met een holistische blik proberen we vervolgens een persoonlijk advies te geven. We staan voor je klaar.