Hoe beïnvloedt het voedsel dat we eten de samenstelling van ons microbioom?

Article written by: Marguerite van Randwijck, arts & co-founder Holland Health Clinic

Er is een groeiende belangstelling voor het microbioom van het menselijk lichaam en het verband met chronische ziekten. Een nieuwe studie onderzoekt dat verband, samen met hoe het voedsel dat we eten de samenstelling van ons microbioom beïnvloedt. Benieuwd geworden? Lees hier verder.

De beschermende functie van het microbioom

Het microbioom bestaat uit de genen van kleine organismen (bacteriën, virussen en andere microben) die worden aangetroffen in het maagdarmkanaal, voornamelijk in de dunne en dikke darm. De normale darmflora – een andere term voor het microbioom – beschermt zijn menselijke gastheer. Om het microbioom te laten bloeien, moet de juiste balans bestaan, waarbij de gezonde soorten de minder gezonde domineren. Wetenschappers begrijpen niet volledig hoe het microbioom van invloed is op het risico op het ontwikkelen van chronische ziekten, zoals hartaandoeningen, obesitas en diabetes type 2. Veel factoren, waaronder verschillen tussen individuen en individuele diëten, hebben dit een moeilijk gebied gemaakt om te onderzoeken.

De relatie tussen voeding, microbioom en ziekterisico

Een nieuwe studie, gepubliceerd in Nature Medicine, verklaart deze factoren en werpt licht op hoe onze voeding ons microbioom vormt en hoe ons microbioom op zijn beurt ons ziekterisico beïnvloedt. De onderzoekers bestudeerden meer dan 1.100 personen die deelnamen aan PREDICT 1, een groot onderzoek naar individuele reacties op voedsel.

Ze gebruikten een techniek genaamd metagenomic sequencing om genetisch materiaal van de microbiomen van de deelnemers aan de studie te identificeren, classificeren, meten en analyseren. Ze verzamelden ook gedetailleerde informatie over de voedingsinname op lange termijn van al deze personen, zodat ze hun voedingspatroon konden analyseren, inclusief hun inname van verschillende voedselgroepen, voedingsmiddelen en voedingsstoffen. Bovendien verzamelden ze informatie van de deelnemers aan de studie over een verscheidenheid aan factoren waarvan bekend is dat ze het metabolisme en het ziekterisico beïnvloeden. Denk hierbij aan metingen van bloedsuiker (glucose), cholesterol en ontsteking vóór en na de maaltijd. Ten slotte maten ze persoonlijke gezondheidskenmerken van de deelnemers aan het onderzoek, waaronder leeftijd, gewicht, body mass index (BMI), lichaamsvet en bloeddruk.

Dieet, microbioom en ziekterisico

Uit de studie bleek dat de gezondheid van het microbioom wordt beïnvloed door voeding en dat de samenstelling van het microbioom het risico op gezondheidsuitkomsten beïnvloedt. De resultaten toonden aan dat specifieke darmmicroben geassocieerd waren met specifieke voedingsstoffen, voedingsmiddelen, voedselgroepen en de algehele samenstelling van het dieet. Gezondheidsproblemen zoals hartaandoeningen, diabetes type 2, obesitas en algemene ontstekingen leken het meest te worden beïnvloed door veranderingen in het microbioom die door het dieet worden beïnvloed.

Minder gezonde voedingspatronen (zuiveldesserts, ongezond vlees, bewerkte voedingsmiddelen) ondersteunden bijvoorbeeld darmsoorten die werden geassocieerd met metingen van bloedsuikerspiegel, cholesterol en ontsteking die significant geassocieerd zijn met een hoger risico op hartaandoeningen, beroertes en diabetes type 2.

Daarentegen was een meer divers darmmicrobioom gekoppeld aan gezonde voedingspatronen (vezelrijke groenten zoals spinazie en broccoli, noten en gezond dierlijk voedsel zoals vis en eieren) en was het gekoppeld aan metingen die verband hielden met een lager risico op bepaalde chronische ziekten. Bovendien bleek uit de studie dat meervoudig onverzadigde vetten (te vinden in vis, walnoten, pompoen-, vlas- en chiazaden, zonnebloem-, saffloer- en ongehydrogeneerde sojaolie) gezonde darmsoorten produceren die verband houden met een verminderd risico op chronische ziekten.

Minimaal bewerkte plantaardige voeding

Dus wat betekenen deze bevindingen voor ons? Ten eerste toonde de studie aan dat het eten van meer onbewerkt plantaardig voedsel – fruit, groenten, noten, zaden en volle granen – het darmmicrobioom laat gedijen. Sommige dierlijke voedingsmiddelen, zoals vis en eieren, zijn ook gunstig. Het vermijden van bepaalde dierlijke voedingsmiddelen, zoals rood vlees, spek, zuivelproducten en sterk bewerkte voedingsmiddelen (zelfs bewerkte plantaardige voedingsmiddelen zoals sauzen, gebakken bonen, sappen of met suiker gezoete dranken en desserts), voorkomt dat minder gezonde darmsoorten veel voorkomen in het microbioom. Het is belangrijk op te merken dat voedselkwaliteit ertoe doet; bewerkte plantaardige voedingsmiddelen gaan niet samen met gezonde clusters van darmmicroben. Overweeg bij het kiezen van voedsel of het bewerkt of onbewerkt is, naast of het een plantaardig of dierlijk voedsel is.

Het kan ook helpen om te denken in termen van voedingspatronen, in plaats van individuele voedingsmiddelen of voedselgroepen. Maaltijdpatronen die de nadruk leggen op voedingsmiddelen die gunstig zijn voor het microbioom zijn de volwaardige, plantaardige voedingspatronen. Deze omvatten veganistische (geen dierlijke producten) en ovo-vegetarische (vegetarische plus eieren) diëten. Een eetpatroon, waarin vette en witte vis het vlees bij uitstek is, is ook goed voor het microbioom. Door de nadruk te leggen op minimaal verwerkt plantaardig voedsel, kan het darmmicrobioom gedijen, bescherming bieden tegen of het risico op chronische ziekten zoals hartaandoeningen, diabetes, stofwisselingsziekten en obesitas verminderen.

Wat eet ik en is dat gezond? Eet ik te veel koolhydraten? Drink ik te veel koffie of te weinig water? Welke vitaminen mis ik? Voeding of vulling, wat eet jij eigenlijk? Metabolics kijkt naar je voeding en ontlasting. Eet je (dierlijke) proteïne of juist vegetarisch? Wat werkt voor jou? Alles wat we eten en drinken heeft effect op je lichaam. Wil je afvallen? Of wil je misschien advies op het gebied van voeding en levensstijl. Wij helpen je graag verder. Boek nu jouw gratis telefonisch consult.