Hoe werken stresshormonen?

 Article written by: Marguerite van Randwijck,  co-founder Holland Health Clinic

Stress, we hebben er helaas allemaal weleens mee te maken. Stress kan ontstaan door drukte op het werk of uit onze sociale kringen, veel deadlines of het altijd maar bereikbaar moeten zijn op onze telefoon. De drukte, spanningen en irritaties leiden ertoe dat het lichaam hierop reageert door de aanmaak van stresshormonen. De belangrijkste stresshormonen zijn adrenaline, noradrenaline en cortisol. Benieuwd hoe het stressmechanisme werkt en wat de effecten van stresshormonen op ons lichaam zijn? Lees dan zeker verder.

Ons stressmechanisme

Tijdens een acute stresssituatie maakt ons lichaam stresshormonen aan, die op dat moment zeer nuttig zijn. Het lichaam schakelt op zo’n moment namelijk over naar een zogenaamde vlucht/vechtmodus. Deze aangemaakte stresshormonen stimuleren reflexen, verhogen de bloeddruk en hartslag en zetten glycogeen en eiwitten om in glucose zodat er extra energie vrijkomt voor de vlucht/vechtmodus. Helaas belandt het lichaam tegenwoordig, door te veel stress, steeds vaker in deze modus waardoor ook meer stresshormonen worden aangemaakt. Op het moment dat deze hormonen te vaak en/of te langdurig worden aangemaakt, kan dit vele nadelige gevolgen voor het lichaam opleveren.

Adrenaline, noradrenaline en cortisol

Het allereerste stresshormoon dat we in dit artikel behandelen is adrenaline, een neurotransmitter en stresshormoon dat in de bijnieren wordt aangemaakt. De aanmaak van adrenaline heeft effect op de toevoer van het bloed in het lichaam; er gaat namelijk meer bloed naar het hart en de spieren en minder naar de huid en ingewanden. Hierdoor heb je een snellere hartslag en hogere bloeddruk. Daarnaast komt de energievoorraad die het lichaam in de lever en spieren heeft opgeslagen vrij in de vorm van glycogeen. Hierdoor stijgt het glucosegehalte in het bloed sterk. Tot slot laat adrenaline het zenuwstelsel sneller werken en worden de bronchiën in de longen verwijd waardoor er meer zuurstof kan worden opgenomen.

Noradrenaline is ook een neurotransmitter die in de bijnieren wordt aangemaakt. Dit hormoon heeft ongeveer dezelfde effecten op het lichaam als adrenaline. Dit hormoon is verantwoordelijk voor de bloedtoevoer naar de organen, de hersenen en het zenuwstelsel gaan hierdoor sneller werken

Cortisol is het derde en laatste stresshormoon wat vrijkomt als gevolg van stress. Cortisol vangt als het ware de vrijgekomen energie op en zorgt dat het lichaam weer in balans komt. Het vrijkomen van cortisol leidt tot eiwitafbraak in de spieren, hierdoor komen op zijn plek weer aminozuren vrij. Deze aminozuren kunnen vervolgens worden omgezet in glucose, die het lichaam weer kan gebruiken als energie. Door de aanmaak van cortisol stijgt de bloedsuikerspiegel en wordt het immuunsysteem tijdelijk uitgeschakeld en wordt de spijsvertering vertraagd 

Het effect van stresshormonen

De langdurige aanmaak van stresshormonen kan veel nadelige gevolgen met zich meebrengen. Deze aanmaak zorgt ervoor dat er steeds energie vrijkomt in het lichaam waardoor extra insuline wordt aangemaakt om de bloedwaarden weer stabiel te krijgen. Dit zorgt ervoor dat de kans op diabetes type 2 wordt vergroot. De verhoogde hartslag en bloeddruk zorgen weer voor een verhoogd risico op hart- en vaataandoeningen. Op de plekken waar de energie wordt onttrokken, kunnen tekorten ontstaan. Dit zorgt er op zijn plek weer voor dat het immuunsysteem en de spijsvertering slechter functioneren wat weer kan leiden tot vermoeidheid en andere gezondheidsrisico’s. Verder kan de huid verslechteren en de vruchtbaarheid en het libido verminderen. Zoals je leest zijn er veel nadelige effecten van stresshormonen en we hebben ze nog niet eens allemaal behandeld.

Van belang is daarom om goed op jezelf en je gezondheid te letten en stress zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Wanneer je wel veel stress ervaart, is het belangrijk om daar actief mee om te gaan. Dit kan op verschillende manieren; lichamelijke activiteiten, ontspanningstechnieken en voldoende slaap. Ervaar jij ongezonde langdurige stress? En zou je graag een psychologische analyse en advies willen om je balans weer terug te vinden? Hervind met een psychologisch consult in drie stappen de balans tussen spanning en ontspanning.