Voor een gezond bedrijf, zijn gezonde werknemers nodig. Als werkgever probeer je daarom de mensen goed te beschermen, tegen bijvoorbeeld een burn-out. Maar, vooral bij vrouwen blijkt dit lastig. Een burn-out lijkt qua symptomen namelijk verdacht veel op overgangsklachten. En wat is er erger dan een werk belemmerende diagnose? Een verkeerde diagnose. Daarom laten we vandaag AAYA's gynaecoloog Marèse Bulstra aan het woord over deze kwestie.
Werken er vrouwen binnen jouw onderneming? Dan is het niet de vraag óf de overgang aan bod komt, maar wanneer. En nog belangrijker: hoe ga je er binnen het bedrijf mee om? "In Nederland zijn er 1,8 miljoen vrouwen in de overgang, volgens de statistieken", zegt dokter Bulstra, die vervolgt met schokkende cijfers. "Slechts twintig procent van hen ervaart niet of nauwelijks klachten." De overige tachtig procent doet dat wel. Bij een kwart van hen zijn de klachten zelfs hevig.
Welke klachten zijn dat dan? "Je hebt mildere klachten, zoals niet lekker in je vel zitten, minder concentratie hebben en vergeetachtigheid (de brain fog). Dat heeft invloed op het werkverzuim en de kwaliteit van hun werk. Maar daarnaast zijn er ook heftigere bijverschijnselen, zoals nachtelijk transpireren, slecht slapen, gewrichtsklachten, hartkloppingen, opvliegers en stemmingswisselingen." Daar komt nog bij dat sommige klachten elkaar versterken. Door opvliegers komt een vrouw niet in haar werkflow, een slechte nachtrust vermindert het humeur en versterkt de stemmingswisselingen.
Overgang of burn-out?
Som je deze klachten op, dan denk je niet direct aan een burn-out. Dat de overgang verward wordt met een burn-out, komt volgens dokter Bulstra vooral door een verkeerde tijdsinschatting. "De hormonen van een vrouw veranderen gemiddeld al vanaf hun 45e levensjaar. De menopauze, de laatste menstruatie, volgt echter pas zo'n zes jaar later." Het kan dus voorkomen dat een vrouw al op relatief jonge leeftijd last krijgt van hevige klachten. Aan de overgang wordt niet gedacht, dat lijkt te vroeg. "Als zo'n vrouw dan minder productief is, gestresst en een kort lontje heeft, denken mensen al snel aan een burn-out." Wat volgt is een verkeerde diagnose.
Dit heeft voor beide partijen negatieve gevolgen. De vrouw stelt zich mentaal in op een verkeerd ziektebeeld. Met gevoelens van zwakte, onzekerheid en angst tot gevolg. Het bedrijf mist hoogstwaarschijnlijk een ziek gemelde werknemer, die onder de noemer ‘overgang' nog prima door had kunnen werken. Zolang er maar rekening gehouden wordt met haar klachten. "Vaak is de oplossing eenvoudig. Open een raam als je een opvlieger krijgt. En als je regelmatig slecht slaapt, kun je misschien je werkdag wat later beginnen", legt onze expert uit.
Worst of both worlds: de overgangsburn-out?
Een verkeerde diagnose is op meerdere vlakken problematisch. Onder meer door het nocebo-effect – de negatieve variant van een placebo. Vrouwen die geloven dat zij een burn-out hebben, en hiervoor behandeld worden, hebben meer kans een ware burn-out te krijgen. Ook geen diagnose is kwalijk: onderzoek onder zorgmedewerkers wijst uit dat vrouwen in de overgang sneller een echte burn-out krijgen wanneer zij zich niet gesteund, optimistisch en veerkrachtig voelen. Te weinig aandacht voor hun gevoelens en klachten is daar een hoofdoorzaak van.
Dan blijft het enige juist over: de correcte diagnose van de overgang. Hier volgt een checklist voor ondernemingen en vrouwen, om dit tijdig te herkennen en misverstanden te voorkomen.
1. Een open sfeer: vermijd een taboe op vrouwenproblemen als de menstruatie en overgang.
2. Voorlichting: op www.vrouwenindeovergang.nl staat informatie over klachten en het herkennen daarvan.
3. Communicatie: bespreek klachten openlijk en vraag of hier rekening mee gehouden kan worden.
4. Diagnose: twijfel je tussen een burn-out en de overgang, stel deze vraag: ‘Hebben mijn symptomen effect op meer dan alleen mijn professionele leven, en gaan ze samen met veranderingen in mijn cyclus, gewicht of slaap?'
Wil jij de juiste zorg bieden aan vrouwelijke werknemers in de overgang? Bij AAYA hebben we voor bedrijven verschillende opties om onder leiding van gynaecoloog Marèse Bulstra jouw werknemers te ondersteunen. We organiseren o.a. workshops over de overgang en persoonlijke ondersteuning kan ook: het Overgang Consult past meestal uitstekend binnen een PMO budget. Maak een afspraak voor meer informatie (sophie@aaya.nl) of verwijs jouw werknemers door naar de AAYA Online Overgang Kliniek voor zorg op maat, behandeling en holistisch advies.